İLK OKUMA YAZMA ÖĞRETİM SÜRECİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN ESASLAR

 . İLK OKUMA YAZMA ÖĞRETİM SÜRECİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN ESASLAR 

Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda “Ses Esaslı İlk Okuma Yazma Öğretimi” benimsenmiştir. İlk okuma yazma öğretimi tırnaksız dik temel harflerle gerçekleştirilir. Ses Esaslı İlk Okuma Yazma Öğretimi’nde öğrencilerin anlamını bildiği sözcüklere ulaşacak heceler elde etmek önemlidir. Elde edilen hecelerden öğrencinin yakın çevresinde bildiği, duyduğu ve deneyimlediği sözcüklere ulaşılmalıdır. Ulaşılan sözcükler vasıtasıyla öğrencinin ön bilgilerine uygun ve bilişsel gelişimine katkı sağlayacak cümleler oluşturulmalıdır. Seslendirme aşamasında öncelikle anlamlı hece ve sözcükler kurmayı hedefleyen bir anlayışla öğretim süreci devam ettirilmelidir. Bilişsel ve psikomotor becerilerin birlikte kullanıldığı ilk okuma yazma öğretim sürecinin önemli bir işlevi bulunmaktadır. İlk okuma yazma süreci sadece harflerin seslendirilmesi ve formlarının kopya edilmesi değil aynı zamanda bilişsel gelişimin etkin kılınmasıdır. İlk okuma yazma öğretimi dört dil becerisini kapsayan bir süreçtir. Dinleme eğitimi çalışmaları ile başlayıp konuşma ve yazmayı da içine alarak bağımsız okuma yazmaya kadar uzanan ilk okuma yazma öğretimi, öğrencinin bağımsız öğrenmesinin temelini oluşturmaktadır. İlk okuma ve yazmaya başlama sürecinde önerilen basamaklar tamamlanmadan yeni ses öğretimine geçilmemelidir.

 İlk okuma yazma süreci, harf grupları ve öngörülen süreler Şekil 1’de verilmiştir. 

- Uyum haftasından sonraki bir hafta; öğrencilerin dinleme eğitimi çalışmaları, doğru nefes alıp verme ve odaklanma çalışmaları, parmak, el ve kol kaslarını geliştirme çalışmaları, kalem tutma, boyama, çizgi çalışmaları ve el-göz koordinasyonu çalışmalarına ayrılmalıdır. 

 1. GRUP HARFLER        a, n, e, t, i, l - A, N, E, T, İ, L        SÜRE     6 hafta

2. GRUP HARFLER          o, k, u, r, ı, m - O, K, U, R, I, M  SÜRE   4 hafta

3. GRUP HARFLER         ü, s, ö, y, d, z - Ü, S, Ö, Y, D, Z     SÜRE - 2 hafta

4. GRUP HARFLER         ç, b, g, c, ş - Ç, B, G, C, Ş             SÜRE - 2 hafta

5.GRUP HARFLER          p, h, v, ğ, f, j - P, H, V, Ğ, F, J         SÜRE - 2 hafta

Şekil 1: İlk okuma yazma süreci, harf grupları ve öngörülen süreler Hazırlık Haftası 7 

İLKOKUL TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 

Harf gruplarının oluşturulmasında kolay sesletim, kullanım sıklığı, yazım kolaylığı, sözcük üretimi, harflerin sesleri ve formları dikkate alınmıştır. 

Birinci grup için altı hafta,

 ikinci grup için dört hafta,

 üçüncü, dördüncü ve beşinci grup harfler için ikişer hafta zaman ayrılması önerilmektedir. Ancak öğrencilerin mücbir sebeplerle okulda bulunmadığı süre, hazırbulunuşluk düzeyi, öğrenme hızı, sınıf mevcudu gibi değişkenler göz önünde bulundurularak bu süreler öğretmen tarafından düzenlenebilir. İlk iki grupta rakamların (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 0) satır dizgesinde kaç hamlede yazıldığı öğretilir. Dönem bitmeden önceki son hafta yeni ses verilmemeli, daha önce öğretilen seslerle ilgili pekiştirme çalışmaları yapılmalıdır. 

Birinci dönemin sonunda okuma yazma öğretim süreci tamamlanamamış ise ikinci dönemde bu süreç devam eder ve bütün harf grupları tamamlandıktan sonra bağımsız okuma yazma aşamasına geçilir. İlk okuma yazma öğretiminde söz konusu değişkenler dikkate alınarak öğrencilerin ezberden uzak ve eksiksiz öğrenmesi sağlanmalı, önemli olanın öğrencinin okuma yazmayı hızlı bir şekilde öğrenmesi değil anlamlı bir şekilde öğrenmesi olduğu dikkate alınmalıdır.