Tablo 1. Zeka testi puanı ve degerlendirmesi
Kisi tarafından zeka testi sonucu alınan puan Degerlendirme
80-90 Kisi ilkogretimi ancak bitirebilir
90-110 Kisi lise ogrenimini basarı ile bitirebilir
130 ve ustu Kisi ustun zekalı olarak kabul edilir
Universitede okuyanlar genellikle 110 zeka puanının ustundeki insanlardır.
Howard Gardner 1983 yılında yayımladıgı “Zihnin Cerceveleri:Coklu zeka Teorisi” kitabıla zekaya
“çogul” bir anlayıs getirmistir.Coklu zeka teorisi, insan zekasının tek bir yapıdan olusmadıgı gorusunu savunarak, her
insanın sekiz zeka alanına sahip olabilecegini ifade etmektedir.Buna gore bu alanlar asagıda sıralanmıstır:
1. Sozel-Dilsel Zeka
The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET October 2004 ISSN: 1303-6521 volume 3 Issue 4
Copyright
The Turkish Online Journal of Educational Technology 2002 103 2. Mantıksal-Matematiksel Zeka
3. Gorsel-Uzaysal Zeka
4. Muziksel-Ritmik Zeka
5. Bedensel –Kinestetik Zeka
6. Sosyal Zeka
7. ,csel Zeka
8. DogacıZeka
3. ÇALISMADA ÖGRENCILERE UYGULANAN ÇOKLU ZEKA ENVANTERI VE SONUÇLARI
Uskudar Amerikan Lisesi son sınıf ogrencilerinin zeka alanlarına gore gelismislik duzeylerini belirlemek amacı
ile Ek 1’de verilen coklu zeka envanteri uygulanmı ve sonuclarısekil 1-8’de gosterilerek degerlendirilmistir.
Sozel-dilsel zeka ve gorsel-uzaysal zeka alanları “cok gelismis ve gelismis” ogrencilerin toplam oranıyüksektir. •
Muziksel-ritmik zeka ve dogacı zeka alanları “cok gelismis ve gelismis”ogrencilerin toplam oranıdüsüktür. The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET October 2004 ISSN: 1303-6521 volume 3 Issue 4
Copyright
The Turkish Online Journal of Educational Technology 2002 104 •
Her zeka alanı icin, “biraz gelismis” kategorisindeki ogrenci yuzdesi çok düsüktür. •
alanının olmamasıdır.
4. ÇOKLU ZEKA ALANLARININ ÖZELLIKLERINE VE ÖGRENME STILLERINE GÖRE YAHYA
KEMAL’IN ISLENISI:
En dikkat çeken sonuç ise; envanterin uygulandıgı ogrencilerden hiçbirinde “gelismemis” zeka Coklu zeka kuramına gore ders islemeye ornek olarak alınan Yahya Kemal’in cocukluk ve ilk genclik yılarıverilirken ogrencilerin gorsel-sozel-icsel zeka alanlarıa hitap edilmistir.Her alana esas olan enstrumanlar
asagıa verilmistir:
Görsel-Uzaysal Zeka:
1. Yahya Kemal’in nufus cuzdanı2. AkrabasıYasar Bey’in resmi
3. Yahya Kemal’in cocukluk resmi
4. Yahya Kemal’in genclik resmi, gosterilerek gorsel zeka alanıı ogrenme stili olan ‘gorerek’ ogrenmeye
hitap edilmistir.
Sözel-Dilsel Zeka:
Yahya Kemal’in cocuklugu, annesinin genc yasta olumu ve ilk askıanlatıarak sozel zeka alanıı ogrenme stili
olan
“duyarak”ogrenmeye hitap edilmistir. Içsel Zeka:
Yahya Kemal’in annesi oldukten sonra babasıı hemen evlenmesi, Yahya Kemal’in kendini mutsuz ve yalnı
hissetmesi; icsel zeka alanıı ogrenme stili olan
Yahya Kemal’in eserleri ve eserlerinde ele aldııtemalar islenirken ise sekiz zeka alanıa da hitap edilmis ve
bu durum asagıa belirtilmistir:
Sozel-Dilsel Zeka Alanı:
‘özdeslestirme” metoduyla verilmistir. •
Soyleyerek, duyarak ve gorerek ogrenir. •
Ezberleme ve hatırlamada iyidir. •
Anlambilim ile ilgilenir. •
Anekdotları anlatmayı-dinlemeyi sever. •
Yahya Kemal’in “Kaybolan Sehir” adlısiiri okutularak ve icerik incelemesi yaptııarak sozel zekanı
“soyleyerek, duyarak ve gorerek” ogrenme stili calıtıımıtı. Sozel zekanı bir baska ozelligi olan ezberleme
yeteneginin yuksek olmasıve konusurken- yazarken anekdotlar anlatmayı hikayelestirmeyi sevmesinden
hareketle:
Hikayelestirmeden hoslanır. Buradan yola cıkarak: •
Yahya Kemal’e gore, ‘ siir darasıalımı sozdur’. •
“Bu dil, agzıda annemin sutudur.” sozleri verilmistir[2]. •
edilmistir.
Yahya Kemal siirinin aksayan yonleri verilirken :
Peyami Safa’nı Yahya Kemal icin yaptııelestiri anekdotu anlatıarak sozel zeka alanıa hitap •
dizedeki arka arkaya gelen” –fak vak- “ heceleri yuzunden bir “ordek vaklaması” sesi duyuldugu
soylenmistir[3]. Bu ornekle sozel-dilsel zeka alanıı dil yanlılarıkonusundaki ilgisine dikkat cekilmistir.
Mantısal-Matematiksel Zeka:
“O safak vaktinin Cihangir’i “ •
Gruplayarak,sıralayarak ogrenir. •
Yahya Kemal’in mıralar icinde unlu ve unsuz uyumuna onem vermesi ve bunun:
Neden-sonuc iliskisi kurar. •
Kalı unluler Unsuzler
a-9, ı9, o- 2, u-6 s-3, s-2, l-5
“Her yaz, simale dogru asılarca bir kosu,Bagrıda bir akis gibi kalmı ugultulu” beytinde: The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET October 2004 ISSN: 1303-6521 volume 3 Issue 4
Copyright
The Turkish Online Journal of Educational Technology 2002 105 seklinde verilmesiyle matematiksel-mantıksal zeka alanının gruplayarak ogrenme metodu uygulanmıstır.
Yahya Kemal’in siirlerinde ele aldııtemalar sıılandııarak, matematiksel- mantısal zeka alanıı dikkati
cekilmistir.
Ogrencilerin neden-sonuc iliskisi kurarak yanılayacaklarısorular sorularak aynızeka alanıı ogrenme stiline
hitap edilmistir.
Görsel-Uzaysal zeka:
Gorsellestirme, hayal kurma yoluyla ogrenir. Renk, sekil ve cizgilere duyarlıdır.
•
Yahya Kemal’in resimleri •
Yahya Kemal’in karikaturu •
Eski ,stanbul resimleri •
‘Sessiz Gemi’ siirinde yansııan deniz ve gemi resimleri •
alanıı, gorerek ogrenme stiline hitap edilmistir.
‘Hayal Sehir’ siirinde gurup vakti ,stanbul resimleri gosterilmistir. Boylece gorsel-uzaysal zeka Müziksel-Ritmik zeka:
Ritm, melodi ve muzikle ogrenir.Seslere duyarlıdır.
•
Yahya Kemal’le yapıan bir roportaj kaseti dinletilmistir. •
Yahya Kemal’in siirlerinde ahenk ve aruz uzerinde durulmustur. •
Yahya Kemal’in siirlerindeki anlam ve ritm uyumu verilmistir. •
“Sessiz Gemi”sirinin bestesi, Humeyra’nı sesinden; •
muziksel- ritmik zeka alanıı melodi ve muzige karsıduyarlıııharekete gecirilerek amaca ulasımıtı.
“Rindlerin Aksamı” siirinin bestesi, Munir Nurettin Selcuk’un sesinden dinletilmistir. Bu yolla Bedensel-Kinestetik zeka:
Dokunarak, yaparak ogrenir. Beden ve beyin irtibatı iyidir. Onlara gostermek yetmez; ellerine alıp dokunmak
isterler.
•
Sunu programı , •
Tepegoz kullandırılmıstır. •
Siirler okunurken dramatize edilmistir. •
Yahya Kemal’in derste islenen siirlerinin fotokopileri dagıımıtı. •
kavram verilerek bu alana hitap edilmistir.
Yakup Kadri; Yahya Kemal icin sahane tembel der.[4] Bu bilgiyle bedensel zeka alanı icin zıt bir Sosyal zeka:
Paylasarak, isbirligi yaparak, karsılastırarak ogrenir. ,nsanların yuz ifadelerine seslere ve mimiklere gore
algılama, degerlendirme yetenekleri yuksektir.
•
daha iyi algıanmasıve degerlendirilmesi gerceklestirilmistir.
Yahya Kemal’in siirleri okunurken mimik ve tonlama yapıarak anlatıan duygunun bu zeka alanıda •
gorevi verilebilir.)
Yahya Kemal’i sevenler derneginden soz edilmistir.(Bir grup ogrenciye, dernege gezi organize etme :çsel zeka:
Yuksek duzeyde dusunur. Duyarlıdır. Duygularını, dusuncelerini acık ve net bir sekilde dile getirir. Konuları,
kendileriyle iliskilendirmeyi severler.
Yahya Kemal’in, Nazı Hikmet’in annesi Celile Hanı’la yasadııaskla ilgili ve Yahya Kemal-Ataturk icerikli
sorularla icsel zeka alanıa hitap edilmistir.
Dogacı zeka:
Kesfetmeyi sever. Arastırma, inceleme, gezi-gozlem yapmaktan hoslanır. Dogayı iceren konularda cok
basarılıdır. Konusmalarda dogadan ornekler verilmesi ilgilerini ceker. Cevre bilinci yuksektir.
•
,stanbul’la bugunku ,stanbul’un karsıastıımasıyapıarak dogacızeka alanıı ilgisi cekilmistir.
Yahya Kemal’in siirlerindeki ,stanbul islenirken, eski ,stanbul resimleri gosterilmistir. Bu resimlerdeki The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET October 2004 ISSN: 1303-6521 volume 3 Issue 4
Copyright
The Turkish Online Journal of Educational Technology 2002 106 5. ÖGRENCILERDEN GERIBILDIRIM ALINMASI VE DEGERLENDIRILMESI
Coklu zeka kuramına gore islenen ornek dersten sonra ogrencilerden bu dersle ilgili;
1. Begendikleri
2. ,lgilerini ceken
3. Ogrenmelerini ve anlamalarını kolaylastıran
4. Begenmedikleri
5. Sıkıldıkları
6. Ogrenmelerini ve anlamalarını zorlastıran yontem ve teknikleri sıralamaları istenmistir.
Ogrencilerden alınan geribildirimde begenmedikleri, sıkıldıkları, ogrenmelerini ve anlamalarını zorlastıran bir
sey olmadıgı saptanmıstır.
Dersin genelinin ilgilerini cektigini, sıkılmadıklarını, ogrenmelerini ve anlamalarını kolaylastıran yontem ve
teknikler sayesinde dersi begendiklerini ve ogrendiklerini belirtmislerdir.
6. SONUÇ VE ÖNERILER
En genis anlamda egitimin amacı, ogrencilerdeki farklı ilgileri, ihtiyacları ve yetenekleri ortaya cıkarmak ve
onları sınıftaki ogrenme-ogretme surecinin temelleri olarak kullanmaktır. Nitekim, 1739 sayılı Milli Egitim
Temel Kanununda da bireyler “ilgi,istidat ve kabiliyetleri dogrultusunda egitilmelidir” gorusu
vurgulanmaktadı [5].
Bu calımada coklu zeka kuramıdogrultusunda yapıan derslerde su sonuclar elde edilmistir:
1. Farklızeka alanları
2. Farklı zeka alanları
3. Gelismemis veya az gelismis zeka alanları, harekete gecirilerek gelistirilebilir dusuncesinin gecerliligi
ortaya konulmustur.
4. En onemlisi ogrencilerin tamamının ilgisi cekilmis ve verilmesi amaclanan bilgilerin ogretilmesi
saglanmıstır.
Coklu zeka kuramı dogrultusunda yapılacak derslerde; ogretmenin geleneksel ogretme yontemleri, dersin
icerigi, arac-gereclerin ihtiyacı karsılamaması gibi engellerin asılmasının zorunlu oldugu dusunulmektedir. Bu
olumsuz sartların, olanaklar dogrultusunda iyilestirilmesi onerilmektedir.yüksek olan ogrencilerin ogrenme-ogretme sureci basarıyla tamamlanmıstır.düsük olan ogrencilerin de ogrenme-ogretme sureci basarıyla tamamlanmıstır. 2. ÇOKLU ZEKA KAVRAMI
1904 yılında Fransız psikolog Binet’in gelistirdigi, daha sonraki yılarda Lewis Tarman, psikolog Stanford ve
Stern’in katkıarıla son seklini almı ve bugun hala yaygı olarak kullanıan zeka testlerinde, kisinin zekası
aldııpuanı kronolojik yasıa bolunup 100 rakamıile carpımasısonucu belirlenmektedir [1]. Buna gore
ortaya cıan sonucları degerlendirilmesi tablo 1’de verilmistir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder