Sünnilik ile Vahhabilik Arasındaki Fark

Sünnilik ve vahhabilik arasındaki en büyük fark inanç ve ibadetlerdir. Dünya genelinde sünniler çoğunluktadır ve dünya müslüman nüfusunun %90’ını sünniler oluşturur. Vahhabiler ise genelde Suudi Arabistan’da yerleşiktir. Sünni ve vahhabi müslümanlar arasında birkaç ana, büyük ve ikincil farklılıklar vardır. Bu farklılıklardan dolayı bu mezhepler birbirlerinden ayrılmış ve bağımsız olarak ortaya çıkmıştır.

Sünnilik ile Vahhabilik Arasındaki Fark

Bu iki mezhep arasındaki en büyük fark; vahhabiler islam peygamberine normal bir insan olarak saygı gösterilmesi gerektiğine inanırken, sünniler peygambere ekstra özel saygı göstermeye gayret gösterirler.

Suud hanedanı

Sünniler peygamberin doğum gününü kutlar ve mevlid ve kutlu doğum haftasıetkinlikleriyle peygamberi hatırlarlar. Mevlid sünni müslümanların bir araya gelip peygamberin doğumunu kutladıkları ve övgüyle andıkları gündür. Benzer şekilde islam alimlerinin, evliyaların ve imamların da doğumları övgü ve coşku ile kutlanır ve anma törenleri düzenlenir. Urs adı altında yine islam alimlerinin, evliyaların ve imamların ölüm yıldönümlerinde de anmalar gerçekleştirilir. Vahhabi müslümanlar ise çok güçlü islami kökleri olan bu tür etkinliklere inanmaz ve kutlamazlar. Vahhabiler bu tür kutlama ve anmaları bidat ve yanlış olarak görürler. Vahhabiler ayrıca bu tür kutlama ve anmaları şirke veya çok tanrılılığa yakın görürler ve sünnilerin bu tür bidatlarla Hindu’ların yolunu takip ettiğini düşünürler.

Sünni müslümanlar peygamberin nurunun bu dünyada hala mevcut olduğuna inanır. Oysa Vahabiler Allah’tan bir şey isterken araya dindar aracılar koymanın şirk veya çok tanrıcılık olduğunu düşünürler. Sünniler mistisizme, tasavvufa, imamlara ve evliyaların şefaatine inanır ve onları takip ederler. Vahhabiler ise mistisizme, tasavvufa, şefaate, türbe ziyareti gibi ritüellere inanmazlar. Sünni müslümanlar alim, evliya kabul ettikleri din büyüklerinin türbelerini ziyaret eder ve tevessülde bulunurlar. Tevessül ya da vesile, Allah’tan bir şey isterken araya aracı ve şefaatçilerin konulması demektir. Halbuki tevessül bir vahhabi için en büyük günahlardan biridir.

Sünni müslümanlar fıkhın dört imamına (hanefi, şafii, maliki, hanbeli) inanırlar. Vahhabiler ise herhangi bir imam ya da mezhep takip etmezler. Vahhabi müslümanlar sünniler tarafından islamın ortodoks versiyonunu yaşayan köktendinci bir grup olarak kabul edilirler. Suudi Arabistan’daki vahhabiler kadınların erkeklerle birlikte çalışmasına ve araba kullanmalarına izin vermezler. Kadınlar üçüncü sınıf vatandaş gibi muamele görür ve kafalarından ayaklarına kadar bütün vücutları abaya benzeri kıyafetlerle kapatılır. Sünni müslümanlar bu noktada daha ılımlıdır ve islamın öngördüğü şekilde kadın erkek eşitliğine inanırlar.

Sünni ve vahhabilerin ibadet, dua, evlilik ve giyim şekilleri de farklılıklar gösterir. Vahhabi müslümanların farklı okul ve ibadethaneleri vardır. Vahhabiler 18. yüzyılda Arabistan’da ortaya çıkan ve vahhabiliğin kurucusu olan Muhammed bin Abdul Wahab‘ı takip ederler. Vahhabi hareketinin üyeleri kendilerini islamın reformcusu ve yenileyicisi olarak görürler ve islamı bidatlardan, sonradan eklenen yeniliklerden, sapkınlık, hurafe ve boş şeylerden arındıracaklarına inanırlar. İbni Teymiyye‘nin öğretilerini kendilerine şiar edinen Vahhabiler müziğe ve şarkı söylemeye de karşıdırlar. Televizyon izlemeye ve ruh sahibi canlı şeyleri resmetmeye de karşıdırlar.

Tarih boyunca sünniler ile vahhabiler arasındaki çekişme ve zıtlıklar devam edegelmiştir. Aralarında çatışma ve savaşlar çıkmıştır. Abdülaziz bin Saud’un vahhabi ordusu 1924 yılında Mekke’ye girdiğinde sünni alimler öldürülmüş ve sünni kitaplar yakılmıştır. Günümüzde de vahhabi olmayan sünnilerin Suudi Arabistan’daki camilerde vaaz vermesi yasaklanmıştır.

Komplo teorisyenleri vahhabiliğin İngiliz gizli servisi tarafından ortaya çıkarıldığına inanır. Vahhabilik petrol üretiminden dolayı 1970’li yılların başında çok büyük bir büyüme göstermiştir ve günümüzde dünya geneli etkisi olan bir harekettir.

Vahhabilik global terörün kaynağı olmakla, IŞİD benzeri örgütlerin ortaya çıkmasına neden olmakla ve kendilerinden olmayan müslümanları tekfir etmekle suçlanır. Aynı zamanda sünni müslümanların kutsal gördükleri türbe, mezar ve anıtları yıktıkları için eleştirilirler.